|
Autor: Andrzej F. Skrzypiński
|
|
11.10.2010. |
Głównym celem ukazania się tej strony jest:
- przedstawienie własnej pracy nad dziejami rodziny,
- umożliwienie wymiany opinii, informacji i doświadczeń dotyczących genealogii i nie tylko...
- rozszerzenie bazy danych dotyczących naszych rodzin,
- zbudowanie podwalin do stworzenia portalu „o” i „dla” naszych przodków,
- prezentacja twórczości osób o naszym nazwisku,
- prezentacja rodzinnych zainteresowań.
Tak więc strona jest poświęcona wszystkim z Rodu Skrzypińskich, których to początek historii jak ustaliłem datuje się na XIII – XIV wiek. Z moich ustaleń historycznych opartych na opracowaniach zmarłego profesora Włodzimierza Dworzaczka i innych autorów zachowanych ksiąg w bibliotekach i archiwach na terenie kraju i poza granicami. Na danych tych a szczególnie prof. Wł. Dworzaczka zostało wykonane drzewo genealogiczne na lata 1304 – 1808 (patrz strona drzewa).
W dalszych latach po tym okresie każdy z Rodu Skrzypińskich może opracowywać na poszczególnych gałęziach swoje gałęzie z własnych danych rodzinnych zawartych w dokumentach rodzinnych a rozsianych po kraju i świecie. Moja gałąź to Poznań i okolice oraz Konin(patrz dalej).
Zapraszam więc wszystkie osoby o nazwisku Skrzypiński/a do współpracy, gdyż mam nadzieję, że wspólnie odkryjemy jeszcze nie jedną tajemnicę rodową i ciekawą historię rodziną dla dobra naszego wspólnego Rodu i jego pamięci potomnym. Stronę tę poświęcam wszystkim osobom, z którymi mogłem się spotkać w swoim życiu, a także tym, których nie znałem, ale ich geny we mnie pozostały….
Tak więc troszkę refleksji nad życiem, a troszkę może „moda” przeniosły mnie do świata, który dawno odszedł, a który z pasją zacząłem odkrywać. Sam zdziwiłem się niezmiernie, że tak wiele było i jest osób, których nie znałem , bądź nie znam, a które są ze mną spokrewnione. Chciałbym wiedzieć o nich więcej…
Proszę zatem, aby ktoś, kto znajduje bliższe lub dalsze powiązania z moją WIELKĄ rodziną, zechciał wraz ze mną budować tę stronę i to drzewo genealogiczne, którego podwaliny zaprezentowałem w tym opracowaniu …
Historia
A oto historia naszej Sagi Rodowej na początek i to co udało się już ustalić. Podążając za naszymi zmysłami, najdalej jak tylko potrafimy, zadowalamy się strzępkami wszechświata, które nasza logiczna istota skleja razem w rzeczywistość. Od urodzenia pytamy, dlaczego świat jest taki jakim go widzimy? Dlaczego w ogóle istniejemy? Może w historii znajdziemy odpowiedź. Więc podążamy wstecz odkrywając kolejne urzekające logiczne wytłumaczenia tego, że żyjemy. Coraz bliżsi początku mijamy tysiąclecia, dni, sekundy, aby wychylić się z za krawędzi naszego kolorowego wszechświata i dostrzec, że cały wraz z nami, jest tylko kroplą farby w obrazie, którego prawdziwych rozmiarów być może nie poznamy nigdy. Ale czy to coś zmienia? Nie, nic to nie zmienia, nie dla nas, my nauczyliśmy się żyć, tu i teraz, a nasz sukces... cóż... czysta ciekawość. Ta historia dedykowana jest moim bliskim, tym, którzy przede mną byli, tym, którzy żyli obok mnie i tym, którzy zostaną, kiedy ja odejdę ...
Dużo rzeczy uleciało już w niepamięć, gdyż w czasach „władzy ludowej” w Polsce nie przywiązywano wielkiej wagi do swego pochodzenia, jak również chęci poznania swych korzeni, gdyż było to źle widziane.
Wzmianki o nazwisku Skrzypiński możemy odczytać np. w Spisie Nazwisk Szlachty Polskiej – autora Jerzego Sewera hr. Dunin – Borkowskiego z 1887 r. który wymienia nazwisko na stronie 399 Skrzypiński herbu Ogończyk vel Skrzypieński z Skrzypny w kaliskim rok 1584 wg Paprockiego jedni z Twardowskimi z 1375 r. wg. Długosza. Wcześniej można znaleźć to nazwisko w zbiorze Nazwisk Szlachty z opisem herbów własnych napisanego przez Urodzonego Piotra Nałęcza Małachowskiego ziemianina Wojewodę Czerniechowskiego z roku 1805 na stronie 430, natomiast szerszą wiedzę na temat Rodu Skrzypińskich zaliczanych do Szlachty Wielkopolskiej można uzyskać z tzw.”Teki Dworzaczka” profesora Włodzimierza Dworzaczka, badacza społeczeństwa szlacheckiego dawnej Rzeczypospolitej, genealoga, historyka kultury na której to bazie wiedzy oparłem w większej części historię o naszym Rodzie. Wyliczanie pełnej działalności dydaktycznej i publikacji dało by bardzo niepełny obraz dokonań prof. Włodzimierza Dworzaczka. Jak chyba mało który ze współczesnych naukowców polskich pisał on i tworzył "do szuflady", bez doraźnych perspektyw na publikację. Owoce jego kwerend przedwojennych jednak przepadły w popowstaniowej Warszawie. Zaraz po wojnie, w atmosferze niechęci do badań genealogicznych i do studiów nad stanem szlacheckim, sformułował prof. Dworzaczek program opracowania nowoczesnego herbarza wielkopolskich rodzin szlacheckich, uwzględniającego - obok elementów genealogicznych - także sytuację majątkową poszczególnych osób i rodzin. Opublikował ten program, gdy tylko pozwoliła na to sytuacja, w 1956 r. ("Materiały historyczno-genealogiczne do dziejów wielkiej własności w Wielkopolsce"). Realizacji tego programu służyć miały kwerendy, prowadzone przez 40 lat - od 1945 r. - w poznańskich archiwach: w księgach grodzkich, niekiedy i ziemskich XV-XVIII w. W wyniku tych kwerend powstały opasłe tomy regestów, zapisek z ksiąg 10 grodów wielkopolskich z których skorzystałem przy budowie drzewa Rodu Skrzypińskich i szerszej wiedzy o ich sferach materialnych jakie posiadali na przełomie lat od 1499 roku. Jest tych regestów które przejrzałem w owych tomach ponad 186 000, nie licząc dużego zbioru fiszek. Poza wypisami z ksiąg sądowych przetrwało 61 000 wypisów z katolickich ksiąg metrykalnych i 1300 - z protestanckich, zbiór 3000 nekrologów z Dziennika Poznańskiego (od 1859) i wypisy obituarne z XVIII-wiecznej prasy warszawskiej. Kwerendy dostarczały Panu Profesorowi tworzywa do wielotomowego herbarza, noszącego - jak wspomniano - tytuł: "Materiały historyczno-genealogiczne do dziejów wielkiej własności w Wielkopolsce". Powstałe najpierw tomy, dotyczące rodzin o nazwiskach na litery A i B, przetrwałe w maszynopisach, liczą około 130 arkuszy wydawniczych. Około 1970 (?) r., dla wspomożenia Polskiego słownika biograficznego, prof. Dworzaczek rozpoczął pisać ciąg dalszy herbarza od litery L. Doprowadził dzieło do hasła: Podlescy. Łącznie maszynopisy Materiałów... (A-B oraz L-P) liczą około 480 arkuszy wydawniczych. Ja zająłem się tylko moim Rodem jako źródłem zasadniczym jak również innymi źródłami pisanymi, z których udało mi uzyskać jakąkolwiek wiedzę o Skrzypińskich tamtych czasów jak również obecnych i najbliższej mojej rodziny pochodzącej z terenu miasta Poznania i okolic.
Co mówią wieki
Osobiście zawsze chciałem wiedzieć skąd na tym padole ziemskim wzięło się nazwisko SKRZYPIŃSKI, jak długo już to nazwisko jest używane na ziemiach polskich i czy kiedykolwiek było związane z historią tego państwa, jego rycerstwem, szlachtą i jakie były losy tego nazwiska? Dlatego na początek postanowiłem zająć się heraldyką. Studiowanie tych ksiąg i literatury dostępnej doprowadziło mnie do ustalenia herbarzu pod którym to nazwisko jest wymienione. Ustaliłem, że nazwisko Skrzypiński wymienione jest pod historiami dwóch herbów - OGOŃCZYK i ZAREMBA.
Potem zacząłem studiować historię samych herbów, zadając sobie pytanie czy nasi przodkowie byli w prostej linii herbowi? Z moich dalszych badań wynikło, że Ród o nazwisku Skrzypiński pochodzi z miejscowości Skrzypna dawniejszy powiat pleszewski i okolicznych miejscowości z powiatu kaliskiego i pyzdrskiego a ich protoplastą był niejaki Cristin de Skrzipowo przed rokiem 1304. Pierwsze zapisy, członków naszego Rodu Skrzypińskich możemy odnotować z literatury i studiowania kart dawnych sądów grodzkich i ziemskich oraz zapisów metrykalnych. Literatura to „Słownik geograficzny Królestwa Polskiego”, „Badania nazw topograficznych na obszarze dawnej zachodniej i środkowej wielkopolski” oraz karty „Teki Dworzaczka i jego Herbarz Rodów – Biblioteki Kórnickiej PAN” studiując te materiały udało mi się ustalić linie Rodowe Skrzypińskich (patrz drzewa) z dużym prawdopodobieństwem przodków od 1474 roku dalej już brak dokumentów pisanych lecz Zbigniew Leszczyc w swojej publikacji Herby Szlachty Polskiej tom 2 na str.246 pod herbem OGOŃCZYK wymienia nazwisko Skrzypiński – 1375 rok w województwie kaliskim. Najbliższym prawdy herbem rodowym Skrzypińskich z tamtego okresu czasu jest Herb OGOŃCZYK, gdyż Skrzypińscy osiedlili się w miejscowości Skrzypna i okolicznych wsiach: Baranowo Małe, Baranówko, Zawidowicze, Kretków, Żerkowo, Korzkwy, Czernin, Lutnia, Pleszew, Żakowic, Gulczewo, Żerniki i inne, które to dobra ziemskie kiedyś należały do biskupa poznańskiego Andrzeja Zaremby był to rok 1304 i od tego roku wymieniona jest wieś Skrzypina lub Scripne (łac.)oraz wspomniany wcześniej Cristin de Skrzipowo, który był starostą Złotoryskim, żoną jego była siostra Sendziwoja z Szubina Toporzyska, który był wojewodą Kaliskim i generałem Wielkopolskim. Cristin w 1375 r. Złotoryję utracił i został pojmany przez Władysława Białego (inf. J. Długosz). Następnie Biskup Poznański Andrzej część tych ziem szczególnie teren Skrzypna i okolic przekazał swojemu bratu Wawrzyńcowi Zarembie i bratankom, od nich część tych ziem odkupili mieszkający w Skrzypnie i okolicy Krzysztof, Jan i Wojciech Skrzypińscy to był rok 1579 jest to udokumentowane(patrz dokumenty), choć wcześniej możemy z dokumentów wyczytać, że mieszkali i pracowali tam po za tymi trzema braćmi jeszcze brat Jakub oraz siostry Helena i Anna Skrzypińscy jak również bracia stryjeczni Marcin i Michał oraz ich siostry Jadwiga i Anna Skrzypińscy i inni(patrz drzewo). Tak więc biorąc przez analogię przyjęli oni prawdopodobnie herb rodowy od Biskupa poznańskiego Andrzeja Zaremby dlatego w herbarzu ten ród jest pod nim też zarejestrowany. I to do tej pory udało mi się ustalić. A linie rodowe od tamtego czasu istnieją dwie - podstawowa i stryjeczna oraz pozostałe linie rodzinne pochodzące od braci i sióstr ( patrz drzewo). Jak więc z tego wynika odrzucić tej hipotezy o herbie w 100% nie można, gdyż do tego dochodzi jeszcze zbyt odległy czas, który dzieli nas od historii powstania tych herbów, do tego dochodzą wojny i zaginione pamiątki rodzinne czy śmierć najbliższych. Dlatego trudno już dziś ustalić, z której linii kto pochodzi. Przyjmijmy więc, że Skrzypińscy to jeden Ród w Polsce pochodzący od korzeni przodków i ich potomków ze Skrzypina, Scripne – (dziś Skrzypno pod Pleszewem) i okolic powiatu pleszewskiego, kaliskiego i pyzdrskiego oraz poznańskiego. I chociaż w niektórych herbarzach czy opisach rodowych można odnaleźć nazwisko Skrzypiński pod herbem Ogończyk i Zaremba, to herbem Zaremba skłaniałbym się, bardziej w stronę Rodu Skrzypieńskich, którzy pochodzą z tych samych okolic, lecz później zmienili nazwisko na Twardowski ze Skrzypna, gdzie jeden ze Skrzypieńskich przyjął nazwisko rodowe żony Urszuli po ślubie z rodu Twardowskich. Tak więc reasumując całość można stwierdzić, że część rodu Skrzypińskich używała herbu Ogończyk a część herbu Zaremba to jednak jeszcze można badać i szukać dalej wyjaśnień.
Źródła pisane przedstawiają bardzo ciekawą historię Rodu Skrzypińskich, którą warto zgłębić by stwierdzić, że na początku w źródłach pisanych w 1304 roku była wieś i dwór w powiecie pleszewskim 5 km na południowy-zachód od Pleszewa u źródeł strugi, która ścieka do Strzydzewki dopływ Prosny , pod nazwą Scripne (Skrzypnia - dziś urzędowo Skrzypno) tam wymieniony jest jak już wcześniej wspomniałem niejaki Cristin de Skrzipowo, a właścicielem tego terenu był biskup poznański Andrzej Zaremba stąd mylnie chyba podawany jest właśnie herb Zaremba. Biskup Andrzej Zaremba właśnie w 1304 roku zapisał bratu swemu Wawrzyńcowi Zarembie i bratankom swoim wsi Czermin, Skrzypnę, Wolę(Książęcą) i nieistniejące już Ambrożkowice. Parafia Czermin powstała dopiero w 1474 roku. Szlachta osiadła w powiecie Pleszewskim dojść gęsto, na jednej wsi siedziało zwykle kilku właścicieli ziemskich. Stosunek posiadłości większej wyrobił się z biegiem czasu. Nie opodal była w tym powiecie pleszewskim również o 2 km na zachód-południe od Skrzypny leśniczówka Skrzypińskie Budy. Trudno na podstawie tych źródeł pisanych dziś odtworzyć pierwszych protoplastów Rodu z imienia. Konkretne imiona z nazwiskiem Skrzypiński czytamy u prof. Dworzaczka z datą 1499 rok, gdzie czytamy, że niejaki Wojciech Miniszewski - syn Piotra Miniszewskiego herbu Topór i matki z domu Kadzeńska zapisał mężowi swej córki Katarzyny Miniszewskiej, Wojciechowi ze Skrzypny Skrzypińskiemu, dwie grzywny czynszu od 20 grzywien sumy posagowej(l.Kal.5k.76) i dalej, że córka Katarzyna w r. 1499 żona Wojciecha ze Skrzypny Skrzypińskiego, jest wdową w r. 1534.
Natomiast w zapisach parafii Kowalewo, Czermin, Grodzisk i Pleszew czytamy w wykazie właścicieli z 1579r, że we wsiach:
- Baranowo maius – nobilis(szlachetny) Albertus (Jakub) Skrzipinski m. 1 scult. Posiada 5 łąnów ziemi, 1 zagrodnika i 2 komorników,
- Piekarzewo - nobilis Albertus Skrzipienski factor posiada 3 łany ziemi, 3 komorników,
- Baranowko - nobilis Albertus Skrzipienski posiada 2 łąny ziemi, 1 zagrode i 1 komornika,
- Skrzipna - nobilis Joannes (Jan) et Albertus Skrzyipinsczi mają po 3/4 łąna ziemi, 1 zagrodnika i 1 komornika a generosus(urodzony) Christopherus (Krzysztof) Skrzipinski ma 2 łany ziemi 6 zagródników i 1 komornika,
- Korzkwy - nobilis Joannes Skrzipinski ma 2 ¼ łana 2 zagrodników,
- Zawidowicze (obecnie Zadowicze) nobilis Albertus Skrzipinski factor Pleszovien ma 2 łany ziemi, 4 komorników i 1 rzemieślnika,
- Plessow - nobilis Albertus Skrzipienski factor Pleszovien molendinum (młyn)fam.proconsul cum cossbus ma 9 łanów ziemi.
Uwaga! Jak widać w zależności w której parafii różnie zapisywano nazwisko, co dziwnym trafem uznawano w późniejszym czasie nazwisko Skrzypieński, choć uznać trzeba, że owi Skrzypieńscy też zamieszkiwali w Skrzypnie. Natomiast z dokumentów można się dowiedzieć też , że jedna z gałęzi Skrzypieńskich, otóż niejaki Marcin ożenił się z Urszulą Twardowską i przybrał nazwisko żony i odtąd zwali się „ze Skrzypny Twardowski”.
Wyżej wymienieni: Wojciech, Jan i Krzysztof Skrzypińscy w roku 1579 od Zarembów zakupili ziemie w Skrzypnie (źródło – Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 10 str.732 i 733, inne informacje str.258). Jakub Skrzypiński ożenił się z Anną Łukomską córką Stanisława i Anny Dąbrowskiej w 1579 r. a zmarł 1597r. podczas ,gdy Anna żyła jeszcze w roku 1608. Jakub z Anną mieli synów Jana i Wojciecha oraz córki Zofię i Helenę. Jan Skrzypiński syn Jakuba ożenił się z Barbarą Korzkiewską a Wojciech Skrzypiński syn Jakuba ożenił się z Małgorzatą Suchorzewską. O Krzysztofie brak jakichkolwiek innych informacji. Bracia mieli też dwie siostry Katarzynę która wyszła za mąż za Marcina Nieniewskiego, Marcin Nieniewski herbu Nałęcz syn Andrzeja dostał w roku 1533 od ojca dwór, dom i zabudowania w Nieniewie i tytułem wiana na połowie swej części w tej wsi przyznał 40 grzywien posagu swej żonie Katarzynie Skrzypińskiej córce Wojciecha. Katarzyna żyła jeszcze w roku 1568. Katarzyna została wdową w 1558 r. gdyż męża Marcina zabił Andrzej Trąbczyński. Miała z nim 4 synów Andrzeja, Jana, Piotra i Wojciecha oraz córkę Małgorzatę i mieli drugą siostrę Annę Skrzypińską o której nie wiele można napisać z braku danych. Rodzeństwo to miało w okolicy żyjących jeszcze stryjecznych braci i siostry byli to: Marcin, Michał, Jadwiga i Anna Skrzypińscy. Można więc na podstawie tych danych stwierdzić, że są oni dziećmi protoplastów początkujących nasz Ród Skrzypińskich. Od nich zaczęły się linie Rodowe po mieczu i kądzieli. Najbardziej rozwiniętymi pod względem wiedzy są linie Wojciecha, Jakuba i brata stryjecznego Marcina, pozostałe linie mają luki wiedzy udokumentowanej. Teraz na tej bazie możemy budować swoje linie Rodowe poczynając od naszych pra, pra dziadków i babć tzn. od tego co sami jesteśmy wstanie udokumentować z posiadanych archiwów rodzinnych i spróbować to wspólnie skleić jako jeden Ród Skrzypińskich w Polsce i na świecie. A jest nas tu w kraju ponad 2600 osób mających w dowód wpisane nazwisko Skrzypiński /Skrzypińska. Tak więc zapraszam do odkrywania lokalnych rodzinnych tajemnic Rodowych.
A co na dziś
Na dzień dzisiejszy mam potwierdzenie z Centralnego Urzędu Spisu Ludności, że na rok 1999 zarejestrowanych w Polsce jest nas około 2500 osób o nazwisku Skrzypiński/a (patrz dokumenty ).
Ponadto według zbioru nazwisk w Polsce według profesora Rymuta - osób o nazwisku Skrzypiński w Polsce w poszczególnych województwach na rok 2003 rozkłada się w następujący sposób:
Nazwisko Ogólna liczba Rozmieszczenie
Skrzypiński 1737 Wa:103, Bs:9, BB:5, By:161, Ci:23, Cz:7, El:28, Gd:65, Go:22, JG:48, Kl:84, Ka:46, Ki:4, Kn:51, Ko:13, Kr:41, Ks:6, Lg:49, Łd:88, Ol:15, Op:5, Os:8, Pl:2, Pt:21, Po:186, Ra:11, Rz:2, Śr:121, Sk:75, Sł:13, Sz:51, Tb:3, Ta:1, To:29, Wb:27, Wł:230, Wr:37, ZG:47.
Analizując więc rozmieszczenie ludzi z nazwiskiem Skrzypiński, widać wyraźnie koncentrację nazwiska zwłaszcza w okolicach Warszawy, Bydgoszczy, Kalisza, Łodzi, Poznania, Środy i Włocławka choć obejmuje ono cały kraj. Chciałbym się podjąć próby odtworzenia wszystkich gałęzi drzewa genealogicznego dla nazwiska Skrzypiński. Potrzebna jest jednak nasza wspólna współpraca osób noszących to nazwisko.
Proszę więc o odszukiwanie swoich przodków i wskazanie ich oraz o podawanie ich danych takich jak:
- data urodzenia
- imię i nazwisko panieńskie żony
- imiona rodzeństwa
- miejsce urodzenia
- miejsce spoczynku
- jak też inne nie wskazane dane (patrz ankieta).
Byłoby też dobrze zebrać stare fotografie rodzinne, jak też skany dokumentów rodowych, proszę nie sugerować się ich innym miejscem zamieszkania, szukamy wszystkich gałęzi tego nazwiska, a być może uda się nam odnaleźć wspólnego protoplastę, choć historyczna sugestia jest Cristin de Skrzipowo, cenna jest tu każda historyczna informacja ,temat jest bardzo ciekawy i każdy Skrzypiński na pewno chciałby posiadać swoje stare drzewo genealogiczne, czy to w postaci komputerowej czy też za szkłem na ścianie.
Życzę powodzenia w poszukiwaniach i Pozdrawiam.
Andrzej F. Skrzypiński |
|
Genealogia 
